گونه های بومی تاس ماهیان با وجود اینکه ۵ گونه ماهیان خاویاری دریای خزر دارای گوشت و خاویار بسیار با ارزش میباشند. اما با توجـه به اهمیت توجیه اقتصادی، پرورش گونههای دارای رشد سریع بیشتر مد نظـر مـیباشـد. در میـان ایـن ۵ گونـه، فیلماهی بعنوان گونه اصلی پرورش در نظر گرفته شده است. البته تحقیقات برای گونه دیگر بومی دریـایی خـزر یعنی تاسماهی ایرانی نیز در حال انجام است و امید است در سالهای نزدیک شاهد وارد شدن این گونه به چرخه پرورش گوشتی ماهیان خاویاری خواهیم بود. گونه فیل ماهی از چند نظر حائز اهمیت است: همانطور که قبلاً ذکر شد فیل ماهی از سرعت رشد بسیار بالایی برخوردار بوده بطوریکه در شرایط کـشورمان در عرض دو سال به ۳ تا ۵ کیلوگرم میرسد. ایـن مـاهی در دامنـه وسـیعی از تغییـرات حـرارت و شـوری قابـل پرورش میباشد بطوریکه دامنه درجه حرارت در رشد اقتصادی این گونه بـین ۱۵ تـا ۲۷ درجـه سـانتیگراد بـوده است و حرارت بهینه رشد آن بین ۱۹ تا ۲۱ درجه سانتیگراد میباشد، که در این دما امکان رسـیدن آن طـی یـک سال به ۳ کیلوگرم و طی دو سال به بیش از ۶ کیلوگرم نیز وجود دارد. به همین دلیل بسیاری از نقاط کـشورمان برای پرورش فیل ماهی مناسب میباشند. پرورش تاس ماهیان این گونه در سیستم متراکم صورت گرفته و حتی امکان پرورش آن در سیستمهـای نیمـه متـراکم و گسترده نیز وجود دارد. در حال حاضر پرورش این ماهی در سیـستم متـراکم (در حوضـچههـای بتـونی یـا فـایبر گلاس) بدون استفاده از روشهای هوادهی با تراکم ۲۰ کیلوگرم در متر مربع صـورت مـیگیـرد و بـا اسـتفاده از فنآوریهای موجود در سطح کشور در خصوص هوادهی و بهینهسازی کیفیت آب امکان پرورش با تراکم بـالاتر از ۴۰ کیلوگرم در متر مربع نیز وجود خواهد داشت. همچنین فیل ماهی بـه راحتـی از غـذاهای کنـسانتره تغذیـه مینماید. این گونه نیاز به فضا و اکسیژن بالا (۶-۸ میلیگرم در لیتر) داشته و نسبت به سایر ماهیان با نیاز بـه محـیط مشابه از مقاومت بالایی برخوردار بوده و در این مورد و حتی عوامل بیماریزا از ماهیان سردآبی مقاومتر میباشد. در میان گونههای بومی دریای خزر، تاسماهی روسی از لحاظ سرعت رشد بعد از فیل ماهی مقـام دوم را دارا میباشد هر چند که تکثیر مصنوعی این ماهی بدلیل کمبود مولد وحشی در سالهای اخیـر بـا مـشکلات زیـادی مواجه بوده و بچه ماهی آن به تعداد کمتری در دسترس میباشد. ماهی ازونبرون و قره برون نیز با وجود اینکه گونه بومی کشور بوده و تکثیر مصنوعی آن با موفقیـت همـراه است اما بدلیل رشد کند نسبت به سایر گونههای بومی در اولویتهای بعـدی در سیـستم پرورشـی کـشور حـایز اهمیت است.
استرلیاد
این گونه از جمله ماهیان حوضه دریاهای سیاه، خزر و بالتیک محسوب میشود. این ماهی از تاس ماهیان آب شیرین بشمار رفته و بطور دائم در رودخانهها زندگی میکنـد. حداکثر طول این ماهی تا ۱۰۰ سانتیمتر میرسد. لب پائینی این تاسماهی شکافدار بوده و سـبیلکهای آن زوائـد کرکدار ریزی دارند. حداکثر وزن این ماهی تا ۱۶ کیلوگرم نیز میرسد. تعداد صفحات استخوانی پشتی، پهلـویی و شکمی آن بترتیب معادل ۱۲-۱۶ عدد، ۵۸-۷۱ عدد و ۱۲-۱۶ عدد میباشد. مهمترین محـل زیـست ایـن مـاهی رودخانه ولگا میباشد و آب با شوری ۵ در هزار برای این ماهی بسیار مطلوب میباشد. حداکثر سن این ماهی ۲۷ سال گزارش شده است. غـذای اصـلی ایـن مـاهی را لارو و حـشرات، نرمتنـان و سختپوستان کوچک تشکیل میدهند. این ماهی در فصل زمستان تغذیه نمیکند و در قسمتهای عمیق رودخانه به خواب زمستانی میرود. بلوغ جنسی در نرها در سن ۴-۵ سـالگی و در مـادههـا در ۷-۹ سـالگی رخ مـیدهـد. مقدار تخم استحصالی از هر مولد بـین ۱۱-۱۳۷ هـزار متغیـر مـیباشـد. تکثیـر ایـن مـاهی در آب ۹-۱۱ درجـه سانتیگراد به اوج خود میرسد. ماهیان جوان قدرت شنای زیادی نداشته و مناطق آرام را جهـت زنـدگی انتخـاب میکنند. گوشت این ماهی حاوی ۴/۶-۶/۵ درصد چربی میباشد. این ماهی امکان تولید دورگه با سـایر ماهیـان خاویاری بخصوص فیل ماهی را داشته و از نظر پرورش گوشتی این دورگهها نتایج بسیار مطلـوبی بدسـت آمـده است. به این دلیل استرلیاد از این نظر حائز اهمیت شیلاتی زیادی میباشد. گفته مـیشـود کـه از ایـن مـاهی دو جمعیت با مشخصات مرفومتریک متمایز از یکدیگر وجود دارد. در اواخر سال ۸۳ و ۸۴ این ماهی بصورت بچه ماهی و ماهی پیش مولد از مجارستان وارد شد . تاس ماهیان پـس از طـی مراحل قرنطینه کار بر روی تکثیر مصنوعی و پرورش آن آغاز شد. برنامه لازم برای ورورد این گونـه بـه سیـستم پرورشی در حال انجام میباشد. این گونه از دو جنبه حائز اهمیت است: به تنهایی به عنـوان یـک گونـه بـاارزش گوشت و خاویار مطرح است و به لحاظ پرورش در محیطهـای پرورشـی و زنـدگی در آب شـیرین در بـسیاری از نقاط کشور قابل توسعه است. شکل دیگر تولید ماهی دورگه بستر حاصل از تلاقی جنس نـر اسـترلیاد بـا جـنس ماده فیل ماهی میباشد که به خصوص نسل اول زایا بوده و نسل دوم که به طـور مجـدد بـا فیـل مـاهی مـاده تلاقی داده میشود از سرعت رشد بالایی برخوردار بوده و به عنوان تولید گوشت در سیستم پرورش کـشور حـائز اهمیت است.
برای آشنایی بیشتر با سایر آبزیان و دیگر جانوران دریایی، خرید و آشنایی با نحوه پرورش و تخم گزاری آبزیان از جمله خرید ماهی کپور، آمور، قزل آلا و… . برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد غذای آبزیان به دیگر مقاله های ما سر بزنید. همچنین می توانید با مراجعه به دیگر سایت ما برای خرید انواع دستگاه اسپلش، تور ماهی ماهیگیری، استخر فایبرگلس و… اقدام نمایید. همچنین برای مشاوره و اطلاعات بیشتر میتوانید با مشاورین ما در تماس باشید برای ارتباط کافیست با شماره های موجود در سایت تماس حاصل فرمایید.
تاسماهی سیبری
این گونه بومی تاس ماهیان رودخانههای بزرگ سیبری و همچنین در اروپا در برخی دریاچهها دیده میشود. از مشخصات بارز آن بریدگی لب پایین میباشد. همچنین دهان نسبت به سایر گونهها کـوچکتر اسـت. تنـوع در رنگ بندی از دیگر مشخصات این گونه است که از خاکستری روشن تا قهوهای تیـره در ناحیـه پـشتی متغیـر است. این گونه جزء گونههای پرورشی مطرح در اروپا است کـه از آن بـرای تولیـد گوشـت و استحـصال خاویـار استفاده میشود. مادهها از سنین ۶-۷ سالگی با وزن ۷-۱۰ کیلوگرم به بلوغ می رسند، بلوغ نرها یکسال زودتـر از مادهها است. این گونه نیز بصورت انگشت قد وارد کشور شد و طی ۲ سال اخیر از مولدین حاصل از پرورش بچه ماهیان مذکور بچه ماهی استحصال شده است. این گونه به لحاظ تحمل شرایط پرورشی در سراسر دنیا در سیستم پـرورش ماهیـان خاویـاری درحـال تولیـد میباشد. بلوغ این گونه نسبت به فیل ماهی سریعتر است و بهمین لحاظ با وجود اینکه خاویار آن به ارزش سایر گونههای بومی نیست اما در هر حال جز خاویار باارزش محسوب میشود. بنابراین می توان این گونه را همراه بـا گونههای دیگر در سیستم پرورشی استفاده نمود تا مزارع پرورشی تا قبل از استحصال خاویار فیـل مـاهی بتواننـد درآمد ارزی خوبی داشته باشند. از آنجا که در دمای پایین تری پرورش مییابد امکان توسعه پرورش این گونـه در نقاط سردسیر وجود دارد.
جهت آگاهی و نحوه تکثیر و تولید مثل ماهی خاویار میتوانید باقی مطالب مارا دنبال کنید.
منبع: ماهیان خاویاری
